Eibarko euskara hiztegia
1. ebagi
1.
ebagitze
[ebaki]
(ebaitze, ebate)
(ebai).
du
ad.
(
TE).
Cortar,
tallar.
Erremintta edo tresna aho zorrotz baten bittartez, zerbaitten jarraittasuna eten, zerbaitt bereizi edo zatittu; zerbaitti materixala kendu, neurrira jartzeko, zulatzeko edo formia emoteko (ETNO).
Bardiñ esaten dogu "ulia ebagi" edo "ulia moztu". / Lo mismo decimos: "cortar el pelo". /
Nahikua izan eban ulia ebagitzia (ebatia) indarrak galtzeko. / Le bastó cortar el pelo para perder las fuerzas. /
Arbola ebatia, oholak ataratzeko. / Corta de árboles para sacar madera. /
Epaikixa zuzen eta politto erabilli, bixkor eta ondo ebateko. /
Engraniak eitteko, moduluakin fresadoran hagiñak ebagi.
Ik.
moztu.
2. ebagi
2.
[ebaki]
(ebai).
iz.
(
TE).
Corte,
herida,
incisión.
Erremintta aho zorrotz baten bittartez, egindako zaurixa.
Ebagixa ein dot atzapar haundixan. / Me he hecho una cortada en el dedo gordo.
ebagi-bedar.
[ebaki-belar]
.
iz.
(
TE).
Árnica.
(
Chelidonium majus / Arnica sp.).
"Planta curativa que se aplica a las cortadas" (TE, 297).
Óstera juan zaittez eta ekarrirazu ebagi-bedarra, ebagixa ein dot eta. / Vete al corral y tráeme la planta para las cortadas, que me he cortado. /
Ebagi-bedarrak, arnikian bestian osatzen dittu ebakixak. /
Ebagi-bedarraz botikia egitten dau gure amamak.
Ik.
bronkixo-bedar,
iodo-bedar,
arnika.
"Arnikia. Entra en el léxico común, aunque entre las plantas medicinales conocidas del vulgo está el ebagi-bedarra, que sustituye al árnica" (TE, 160).
ebagixa egin.
esap.
(
AS).
Cortar(se).
Sukaldian nabillela, ebagixa ein dot atzamarrian.